Maski dla lekarzy – medyczne oraz półmaski filtrujące FFP2 i FFP3

Maski medyczne – chirurgiczne

Najpopularniejszym rodzajem stosowanych przez lekarzy masek są maski medyczne, czyli tzw. maski chirurgiczne. Zadaniem masek medycznych jest przede wszystkim ochrona pacjentów przed zarażeniem się w wyniku kontaktu z personelem medycznym. Maski medyczne mają także chronić lekarzy przed dostaniem się do ich organizmu krwi oraz płynów ustrojowych pacjentów. Zagrożeniem dla personelu medycznego mogą być m.in. aerozole krwi, zakaźne cząsteczki przedostające się do powietrza podczas stosowania lasera, uczestniczenie w procesie dezynfekcji czy też styczność z pacjentami chorymi na gruźlicę, błonicę, zapalenie płuc oraz wiele innych chorób zakaźnych.

Maski medyczne nadają się wyłącznie do użytku jednorazowego ze względu na to, że w dosyć szybkim tempie ulegają zawilgotnieniu, które z kolei prowadzi do podniesienia się ryzyka przecieku. Jej żywotność zależy także od poziomu wilgotności oraz temperatury otoczenia. Z tego powodu należy pamiętać o regularnej wymianie maski na nową. Maski chirurgiczne nie filtrują powietrza lecz tworzą barierę fizyczną pomiędzy błonami śluzowymi, a zanieczyszczeniem. Ponadto, luźno przylegają do twarzy i nie są szczelne. Z reguły maski medyczne nie stanowią wystarczającej ochrony w przypadku wirusów. Jednakże efektywnie osłaniają  usta i nos przed kontaktem z wydzielinami przenoszonymi drogą kropelkową, w których także mogą znajdować się wirusy.

Norma EN 14683 segreguje maski medyczne na podstawie skuteczności filtracji bakteryjnej (BFE – Bacterial Filtration Efficiency), różnicy ciśnień (opór oddechu), a także odporności na przesiąkanie. Na podstawie tej normy wyróżnia się następujące klasy ochrony:

• Typ I – skuteczność filtracji bakteryjnej BFE ≥ 95%
• Typ I R – skuteczność filtracji bakteryjnej BFE ≥ 95% oraz odporność na przesiąkanie
• Typ II – skuteczność filtracji bakteryjnej BFE ≥ 98%
• Typ II R – skuteczność filtracji bakteryjnej BFE ≥ 98% oraz odporność na przesiąkanie

Najbardziej polecane lekarzom spośród masek medycznych są te w typie II oraz II R, które nie tylko cechują się dość dużą skutecznością filtracji bakteryjnej, ale i są odporne na przesiąkanie.

Maski antywirusowe oraz półmaski filtrujące FFP2 jako maski dla lekarzy

Półmaski filtrujące FFP3 znane są jako tzw. maski antywirusowe. Półmaski filtrujące FFP3 często stosowane są przez personel medyczny, który ma kontakt z pacjentami z chorobami zakaźnymi. Maski antywirusowe odznaczają się najwyższym stopniem ochrony w porównaniu z klasą FFP1 oraz FFP2. Są również znacznie skuteczniejsze niż maseczki chirurgiczne. Półmaski FFP3 potrafią zatrzymać 99% różnych cząstek, a ich poziom nieszczelności nie może wynosić więcej niż 5%. Gwarantują ochronę m.in. przed radioaktywnymi oraz rakotwórczymi substancjami, a także wirusami, zarodnikami grzybów czy bakteriami. Półmaski filtrujące FFP3 mogą być jednak niekomfortowe podczas wielogodzinnej zmiany, jako że zawarte w nich filtry stawiają duży opór podczas wydychania powietrza. Dlatego niektóre wyposażone są w specjalny wentyl (co dotyczy także półmasek filtrujących o innych klasach ochrony), który ułatwia oddychanie lecz wydychane powietrze nie jest filtrowane, więc tego rodzaju półmaska może być noszona wyłącznie przez w pełni zdrową osobę. Ponadto, półmaski FFP3 powinny być stosowane wyłącznie przez personel medyczny i to w sytuacjach o wysokim stopniu zagrożenia, które wymagają ich użycia.

Półmaski filtrujące FFP2 zazwyczaj nazywane są maskami antysmogowymi lub maskami przeciwpyłowymi. Można ich używać w górnictwie, przemyśle metalowym, w pracach spawalniczych, a także mając kontakt z pleśnią czy sproszkowanymi środkami chemicznymi.  Aczkolwiek stosowane są również przez personel medyczny. Ich poziom filtracji wynosi 94%, a poziom nieszczelności nie może przekroczyć 11%. Są efektywne podczas kontaktu ze szkodliwymi pyłami i aerozolami. Nie nadają się w przypadku cząstek radioaktywnych, enzymów ani czynników biologicznych o najwyższej grupie ryzyka. Wykonuje się je z trwałego wielowarstwowego materiału, który posiada gęsty splot. Półmaski FFP2 zalecane są zarówno lekarzom, jak i pozostałym osobom jako najbardziej optymalny stopień ochrony.

Maski dla lekarzy – porównanie masek medycznych oraz półmasek FFP2 i FFP3

Maski chirurgiczne mogą być stosowane przez personel medyczny podczas zwykłej opieki nad chorymi lub też u pacjentów u których nie zdiagnozowano choroby zakaźnej. Są w stanie zablokować jedynie duże cząstki zakaźne. Przede wszystkim chronią otoczenie, a nie samego użytkownika. Zatrzymują większych rozmiarów krople aerozolu, które są wydychane przez osobę noszącą maskę medyczną. Półmaski filtrujące FFP2 stosuje się natomiast przy bardziej ryzykownych czynnościach podczas których generowane są aerozole, na przykład podczas intubacji lub resuscytacji, gdzie istnieje możliwość zarażenia się od osoby chorej, zaś półmaski FFP3 stosowane są w przypadku ryzykownych operacji. Maski FFP3 charakteryzują się większym ciśnieniem filtracji na skutek upakowania materiału filtracyjnego. Może skutkować to zwiększonym przeciekiem powietrza przez nieszczelności dookoła maski. Dlatego tak ważne jest odpowiednie dopasowanie maski do twarzy. Maski dla lekarzy zaopatrzone w wentyl (zawór) mogą być stosowane w strefie ryzyka wyłącznie przez zdrowy personel medyczny, jako że istnieje możliwość, iż cząstki wirusa wydostaną się na zewnątrz.

Poniższa tabela przedstawia niektóre podobieństwa i różnice pomiędzy maskami medycznymi (chirurgicznymi), a półmaskami filtrującymi FFP2 oraz FFP3.