Odczyn Biernackiego – co to jest i o czym świadczy wynik badania?

Co to odczyn Biernackiego (OB)? Jest to jedno z najczęściej wykonywanych badań laboratoryjnych, służących ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Warto wiedzieć, że jest to wskaźnik szybkości opadania erytrocytów we krwi – parametr, który może wskazywać na obecność stanu zapalnego, infekcji lub chorób przewlekłych. Choć badanie to nie daje jednoznacznej diagnozy, stanowi cenny sygnał dla lekarza i często inicjuje dalszą diagnostykę. W tym artykule przyjrzymy się, na czym polega OB, jakie są jego normy i co oznaczają wyniki odbiegające od przyjętych wartości. Spis treści:
  • Odczyn Biernackiego co to za badanie – znaczenie w hematologii
  • Badanie odczyn Biernackiego – przebieg i przygotowanie
  • Odczyn Biernackiego – norma
  • Odczyn Biernackiego podwyższony i obniżony – co oznacza?

Odczyn Biernackiego co to za badanie – znaczenie w hematologii

Odczyn Biernackiego – co to za badanie? OB mierzy szybkość opadania czerwonych krwinek (erytrocytów) w niekrzepnącej krwi w ciągu jednej godziny. Jest to istotny wskaźnik stanu zapalnego w organizmie, a jego wyniki są wyrażane w milimetrach na godzinę (mm/h). OB jest jednym z najstarszych i najbardziej podstawowych badań stosowanych w medycynie, pomagającym w ocenie ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W hematologii odczyn Biernackiego jest szczególnie ważny, ponieważ pozwala na wstępną ocenę stanu zapalnego oraz innych patologii w organizmie. Pomimo swojej prostoty, badanie to może dostarczyć cennych wskazówek dotyczących dalszej diagnostyki. Podwyższony odczyn Biernackiego może wskazywać na obecność infekcji, chorób autoimmunologicznych, nowotworów, a nawet przewlekłych stanów zapalnych. W praktyce klinicznej OB jest często wykonywany równocześnie z innymi badaniami, takimi jak CRP (białko C-reaktywne), które również mierzy stan zapalny, ale reaguje szybciej niż OB. Dzięki temu lekarze mogą uzyskać pełniejszy obraz zdrowia pacjenta i lepiej zidentyfikować możliwe źródła problemów zdrowotnych.

Badanie odczyn Biernackiego – przebieg i przygotowanie

Badanie odczyn Biernackiego jest stosunkowo proste do przeprowadzenia i nieinwazyjne. Do jego wykonania wykorzystuje się specjalistyczne produkty medyczne. Proces rozpoczyna się od pobrania próbki krwi pacjenta, zazwyczaj z żyły w zgięciu łokciowym. Następnie próbka jest umieszczana w specjalnej rurce, w której dodaje się antykoagulant, aby krew nie krzepła. Rurka zostaje ustawiona pionowo, a czas opadania erytrocytów jest mierzony przez godzinę. Wynik wyrażany jest w milimetrach na godzinę (mm/h), co oznacza liczbę milimetrów, jakie erytrocyty opadły w ciągu jednej godziny. Jest to podstawowy wskaźnik, który pozwala na ocenę stanu zapalnego w organizmie.

Przygotowanie do badania – czy trzeba być na czczo?

Aby uzyskać wiarygodne wyniki, najlepiej zachować przynajmniej 8-godzinną przerwę w przyjmowaniu posiłków. Dzięki temu uzyskany wynik będzie miarodajny i niezakłócony przez zmiany metaboliczne wywołane jedzeniem. Dla pewności warto także unikać intensywnego wysiłku fizycznego oraz picia alkoholu na dzień przed pobraniem krwi. W razie wątpliwości najlepiej skonsultować się z lekarzem lub personelem punktu diagnostycznego.

Odczyn Biernackiego – norma

Norma dla odczynu Biernackiego różni się w zależności od wieku i płci pacjenta. U dorosłych mężczyzn wynosi ona od 3 do 15 mm/h, natomiast u kobiet od 1 do 10 mm/h. Dla noworodków wartości referencyjne wynoszą 0-2 mm/h, a dla niemowląt do 6. miesiąca życia norma wynosi 12-17 mm/h. Po 65. roku życia dla obu płci wartości OB powinny być poniżej 20 mm/h. Warto jednak pamiętać, że wartości te mogą się różnić w zależności od laboratorium, dlatego zawsze należy konsultować wyniki z lekarzem.

Odczyn Biernackiego podwyższony i obniżony – co oznacza?

Podwyższone OB może być wskaźnikiem różnych stanów patologicznych w organizmie. Przede wszystkim jest to sygnał obecności stanu zapalnego, jednak nie pozwala określić jego dokładnej lokalizacji ani rodzaju. Przyczyny tego stanu mogą obejmować infekcje bakteryjne, wirusowe i grzybicze, choroby reumatyczne, zapalne schorzenia wątroby oraz nowotwory. Z kolei za niskie OB może wynikać m.in. z:
  • chorób alergicznych,
  • niektórych typów niedokrwistości,
  • niewydolności krążenia,
  • stosowania niektórych leków przeciwzapalnych, takich jak aspiryna czy kortyzon.
Warto także wspomnieć, że za niskie OB może występować w przypadku nadkrwistości, niedokrwistości sierpowatej oraz niedoborów fibrynogenu. W takich przypadkach spowolnienie opadania krwinek czerwonych prowadzi do błędnej interpretacji stanu zdrowia pacjenta. Niskie OB może być także wynikiem nieprawidłowej budowy erytrocytów.

Podsumowanie

Regularne badanie odczynu Biernackiego może mieć istotne znaczenie dla skutecznej diagnostyki oraz szybszego wdrożenia leczenia. Jeśli zauważasz niepokojące objawy lub chcesz sprawdzić ogólny stan organizmu, warto skonsultować się z lekarzem i wykonać badanie OB – testy diagnostyczne znajdziesz w naszym sklepie z artykułami medycznymi. Jeśli jesteś specjalistą lub prowadzisz gabinet, sprawdź również pozostałe testy medyczne dla profesjonalistów, które spełniają wysokie standardy diagnostyczne.